İSLAM BİLİMİ VE EĞİTİMİ NEDİR VE NE DEĞİLDİR.

Prof. Dr. Ömer ÖZYILMAZ

İslam Bilimi ve Eğitimi Nedir:

1- İslam bilimi ve eğitim sisteminin epistemolojik değerleri (bilimleri üretme/mevcut bilimleri değerlendirme ölçüleri), İslam’ın evrensel değerlerine dayalıdır ve ondan çıkarılır.

2- İslam bilimi ve eğitimi, Allah’ın gönderdiği Vahiy ile yine O’nun yarattığı, sınırları, gücü ve sorumlulukları belli olan selim aklın, uyumlu dengesine dayanan bir bilim ve eğitim sistemidir.

3- İslam eğitiminde, ‘dini bilimler’ ve ‘seküler’ ya da ‘müspet/pozitif bilimler’ gibi lüzumsuz ve gereksiz ayırıma gitmeden, İslam’ın evrensel epistemolojik değerleri çerçevesinde oluşturulup geliştirilen bilimler (tabii bilimler, mühendislik bilimleri, sağlık ve sosyal bilimler), birbirleriyle uyumludurlar ve aralarında, günümüz modern bilimlerindeki gibi çatışma olmaksızın, aksine aynı hedefe yürüyen organik bir birlik sergilerler.

4- İslam bilimi ve eğitimi, ‘sistem düzeyinde’, dışarıdan empoze edilen herhangi bir bilimsel ve eğitimsel anlayışı kabul etmez. Çünkü o, artık belli bir dünya görüşüne göre şekillenmiştir. Ancak sürekli olarak gelişime, paylaşıma dayalı ve karşılıklılık ilkesi çerçevesinde her eğitim yaklaşımından gelecek tekil bilimsel ve eğitimsel katkılara açık bir bilim ve eğitim sistemidir.

5- İslam bilimi ve eğitimi, modern batı bilimi ve eğitimi gibi indirgemeci, inkarcı, birbirinden koparılmış bilimlerin çatışma alanı, tekelci, tahakkümcü, materyalist ideolojik ağırlıklı, ahlak ve değerden yoksun, endüstri malzemesi, egemenlerin saltanatının hizmetçisi vb olmayan; aksine bunlara karşı çıkan, mücadele eden ve bilimi insanların hizmetine sunmayı en temel görev olarak bilen bir eğitim sistemidir.

İslam bilimi ve eğitim sistemi, yiğitlerin düştüğü yerdir. İnşaallah yeniden onun vasıtasıyla/oradan kalkacak ve yeniden dünyada, adil, insan fıtratına uygun ve herkes için yaşanabilir bir dünyayı Müslümanlar kuracaklar, tarihi de İnşaallah yeniden onlar yazacaklardır.

İslam Bilimi ve Eğitimi Ne Değildir:

Bugünkü kavramlarımızla bakarsak, aşağıda belirteceğimiz hususlar, İslam eğitiminden izler ve parçalar taşımakla beraber, bir bütün halinde İslam eğitiminin kendisi değildirler. Ancak bunlar, İslam eğitiminin tamamını temsil etmiyorlar diye bu belirtilen kurumları hafife almak, onları İslam dışı saymak asla doğru değildir, zaten hedef te bu değildir. Bu çerçevede:

1- İslam eğitimi, İslam’ın ilk bilgilerini ya da Kur’an’ı yüzüne okumayı ve Arapçayı öğrenmek değildir. Hafızlık eğitimi de değildir.

2- Bugün Anadolu’da ve gönül coğrafyamızda, Arapça ve yerel dillerle sadece geçmişteki kadim bilimleri okutan geleneksel eğitim kurumları da değildir.

3- İslam eğitimi, ülkemizde saygın bir eğitim kurumu olmasına rağmen, bilimlerin çok büyük çoğunluğunu dışarıda bırakan bir ilahiyat fakültesi eğitimi de değildir.

4- İslam eğitimi, bugünkü yaygın tabiri ile ‘din eğitimi’ ya da ‘dini bir eğitim’, değildir, İslam bilimi ve eğitimi bunlar değildir.

5- İslam eğitimi, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın, ‘Dini Yüksek İhtisas Kursları’ ya da hizmet-içi eğitim kursları adıyla yaptığı eğitim de değildir.

6- İslam’ı, İslam’ın epistemolojik ve eğitim değerlerini ve ahlakını hayatın dışına itmeğe çalışan ama İslam eğitiminden bazı izler ve parçalar taşıyan seküler eğitim, hiç değildir.

Özet Halinde İslam Bilimi ve Eğitimine Bakarsak:

İslam bilimi ve eğitimi, dini hayat ve seküler hayat diyerek hayatı; dini bilimler ve seküler bilimler diyerek te bilimleri bölme ve bir ayırıma tabi tutmadan; bunların zorlama birer ideolojik davranış olduğunun farkında olarak din ve dünya, din ve bilim arasında uyumlu bir birlik sağlayan, eğitim ve bilimlerin yanlışını düzelten bir bilim ve eğitim sistemidir.

İslam bilimi ve eğitimi, Evren’e, Kainat, hayat ve insana dair yerleştirilmiş olan kanunları ve onları yerleştiren Rabbini insanın bulmasını ve bilmesini sağlayan, onların birer bilimsel bilgi/gerçek olarak işlenip, eğitim-öğretim ve diğer yollarla insanlığın hizmetine sunulmasını hedef edinen bir bilim ve eğitim sistemidir.

İslam bilimi ve eğitimi, insanlığın bilime ve eğitime bakış, yaklaşım ve yöntemlerini, ürettiği bilimleri ve teknolojiyi ‘doğrultup daha da insanileştiren’; hem onların birer sömürü ve istismar aracı olarak kullanılmasına engel olan; hem yeni yeni buluşlarla bilime ve eğitim hayatına çok şey katan, hem de severek onları, (Avrupa’ya yaptığı gibi) insanlığa öğretmek ve insanlığın hizmetine sunmaktan zevk duyan Anadolu insanı gibi gönlü zengin, irfana ulaşmış/kendisini gerçekleştirmiş bir eğitim sistemidir.