Bilge, Bilgelik ve Hikmet

Ay Yıldızlı Bilge Kaan yazıtı

Hidayet ki nasip olmazdı her kula..Allah vermeyince kim araya kim bula.!

Bilge olma, olayları erdem ve bilgiden gelen bir hikmetle, değerlendirme yapabilme durumudur. Bu bir nasip meselesi, her yaşlı bilge kral olmaz. Yalnız her yaşlı şunu çok iyi bilir; ölüm gerçeğini ve adil olarak hikmetle bakmayı. Dünyadan beklentisi olmayan ve ölümü bilen her insan daha net karar verir.

Üç meslek sahibi olan hayata bilge olmak için şanslı başlamış sayılır. Hekim, Hakem ve Hakim olan kişiler. Hikmet kelimesinden türemiştir. Bu kişiler birbirini takip etmeyen her olaya, doğru ve adil karar vermek zorundadırlar. Yaptıkları az yanlışlar bu kişileri yüceltir, yüce kılar. Zamanla da bilgeliğe ulaşırlar.

Bilgelik için bilgili, iyi ahlaklı, olgun ve örnek (kimse), birden fazla konuya hakim olmak demektir. Gençler içinden çıkacak Bilgenin ancak bir dahi olması gerekir. Bir çok konuya aynı anda çözüm üretmesini bilmelidir. Bu yine kişiye kendi isteği ile değil yaradanın lütfuna uğramış olması şansıdır.

Bilgisini herkes için ve kendisi için en yararlı şekilde kullanan hakkaniyet sahibi olan adil kimsedir. Gerekirse kendini ortaya koyarak anlaşılır. Bilgisini en iyi kullanan kimse lakabı yakışır. Bilgili, çevresinde sevilen, kararları isabetli, olaylara geniş açıdan bakan, iyi ahlaklı, olgun ve örnek kimsedir.

Hz. Allah'ü teala'nın güzel isimlerinin H harfi ile başlayan isimleri bir tevafuk olarak hep Hâkim, Hikmetten esinlenen isimlerden. El-Hâlık (Her şeyi yoktan var eden), El-Hâfıd (Yukarıdan aşağıya indiren, alçaltan), El-Hâkim (Her işte hikmet ve adaletle hükmeden), El-Habîr (Her şeyin iç yüzünden, gizli tarafından haberdar olan), El-Halîm (Yumuşak davranan, hilmi çok olan), El-Hafîz (Yapılan işleri bütün tafsilatıyla, ayrıntılarıyla tutan), El-Hasîb (Herkesin hayatı boyunca yaptıklarının hesabını soran), El-Hakîm (Emirleri, kelamı ve bütün işleri hikmetli olan), El-Hakk (Vacib'ul vücut olan, varlığı hiç değişmeden duran), El-Hamîd (Her türlü hamd ve övgüye layık olan), El-Hayy (Diri, tam ve mükemmel manasıyla hayat sahibi), El-Hâdî (Hidayete ve doğru yola erdiren). Bu isimler her şeyi anlatır.

Doğruyu ben temsil ediyorum, benimle aynı kalıplarla düşünmüyorsan sen yanlış taraftasın denmez. Bu çok buyurgan ve tembel işi bir düşünce tarzı da diyemez, usulünce ehli siyasi olarak tek kelime ile işi çözer.

"Modern tecrübe, insanın yaşadıkları ile iç yaşantısı arasına bir duvar örüyor, yaşadıklarımızın iç dünyamıza bir derinlik, bir bilgelik olarak yansımasını önlüyor." diyor, Kemal Sayar hocamız. Türkiye'nin genç zihinleri bu bedavacılıktan kurtulmalı, emek harcamalı, dirsek çürütmeli. Kararlarda etkili olup kendilerini yetiştirmeli. Hikmet/bilgelik her birimizin yitik malıdır. İrfan kaynağından besleniriz.

Veysel Bozkurt