* Söz konusu harcamalarını beyan eden her ücretli aylık net maaşının hemen hemen yarısı kadar bir miktarını vergi iadesi olarak alabilecek. Bu sırada ‘Asgari Geçim İndirimi Uygulaması’ da devam edecek
Maliye Bakanlığı’nın Ekonomik Koordinasyon Kurulu'na (EKK) sunduğu gelir vergisi yasa taslağında tüm ücretliler beyannameye tabi vergi mükellefi haline getirilirken, ücretliye yeni vergi iadesi kapısı da açılıyor. Bu yolla taslağa göre ücretlilere eğitim ve sağlık harcamalarını vergiden düşme imkanı gündemde. Türkiye, yıllardır tartışılan ücretlilerin de beyannameye tabi tutularak vergi mükellefi yapılması konusunu gündemine aldı. EKK'ya sunulan kanun taslağında yer alan Maliye'nin önerisi kabul gördüğü takdirde ücretlilerin vergilendirme sisteminde reform niteliğinde değişikliğe gidilecek.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNE DEVAM
Edinilen bilgilere göre, düzenleme hayata geçtiğinde işçi ve memur statüsündeki ücretlilerin gelirlerinden, şu anda olduğu gibi işveren tarafından gelir vergisi stopajı kesilerek vergi dairelerine yatırma uygulaması sürecek. Ancak, ücretliler her yılın sonunda beyanname düzenleyerek, kanunda öngörülen harcamalarını vergi matrahından düşebilecek. Halen aylık 66.49 lira tutarındaki asgari geçim indirimi de devam edecek.
Fatura toplama dönemi yeniden başlayacak
Yasa taslağı bu haliyle kabul edilirse Maliye bir süre vergi kaybına uğramayı göze alacak görünüyor. Uzmanlara göre yeni sistemdeki vergi iadesi yükü nedeniyle ilk etapta Maliye’nin bir miktar vergi kaybı olacak. Ancak tüm ücretliler 2007’den önce olduğu gibi fatura toplamaya başlayacağı için orta ve uzun vadede ekonomide kayıtiçinin oranı artacak. Ardından da Maliye’nin vergi kazancı yeniden yükselecek.
Yarım maaş iade olarak dönecek
Düzenleme hayata geçtiğinde ücretliler eğitim ve sağlık harcamalarını gider olarak gösterebilecekler. Vergi matrahından indirilebilecek harcamaların, yıllık brüt gelirin yüzde 10'u ile sınırlı olması bekleniyor. Halen ücretlilerin elde ettiği 10 bin liraya kadar gelirden yüzde 15; 25 bin liranın 10 bin lirası için bin 500 lira, fazlası yüzde 20; 88 bin lira gelirin 25 bin lirası için 4 bin 500 lira, fazlası yüzde 27; 88 bin lirayı aşan gelirlerden de yüzde 35 oranında vergi alınıyor. Bu vergiler alınmaya devam edilecek. Ancak, ertesi yıl beyanname verilirken, harcamalar vergi matrahından indirilecek. Böylece, örneğin aylık brüt geliri 2 bin 500 lira olan bir ücretli eğitim, sağlık, ısı yalıtımı vb harcamalar için beyannameye 3 bin lira fatura eklediğinde, yıllık 30 bin lira tutarındaki brüt gelirin yüzde 10'una karşılık gelen 3 bin liralık kısım vergi matrahından düşülecek. Bu da, son vergi dilimi yüzde 27 üzerinden 810 lira daha az vergi ödeyeceği anlamına geliyor.
BEYANNAME MALİYE’DEN
Ücretlileri beyanname doldurma külfetinden kurtarmak amacıyla Maliye Bakanlığı, tıpkı bu yıl uygulanmaya başlanan kira geliri vergisinde olduğu gibi , ücretliler için de elektronik ortamda beyanname dolduracak. Ücretlinin kira , telif gibi başka kazançları varsa, bunlar da beyannamede yer alacak. Eğer ücretlinin indirime tabi bir harcaması yoksa, herhangi bir şey yapmadan beyannameyi onaylayıp göndermesi yeterli olacak. Şayet indirime tabi harcaması varsa, bu harcamalarla ilgili belgelerini beyannameye ekleyecek ve gerekli yerleri doldurup gönderecek.
ABD ÖRNEK ALINDI
Söz konusu düzenleme daha önce de gündeme gelmişti. Balıkesir Üniversitesi'nden Özgür Biyan ve Trakya Üniversitesi'nden Güneş Yılmaz'ın haziran ayında Maliye Dergisi'nde yayımlanan makalesinde de ABD, İngiltere, Fransa, Avustralya, Hollanda, Japonya gibi gelişmiş ülkelerin hemen hepsinde, ücretlilerin tamamının beyanname verdiğine işaret edilmişti. Söz konusu makalede mesleki giderler başta olmak üzere bazı harcamaların vergiden düşülebildiğine dikkat çekilerek, Türkiye için de bu sisteme geçilmesi önerildi. Maliye Bakanlığı’nın yeni gelir vergisi düzenlemesinde bu önerilerin dikkate alındığı görülüyor.