SİİRT Pervari'de 17 askerin şehit olduğu helikopter kazası 'metal yorgunluğu' tartışmasını gündeme getirdi. Tartışmayı MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin "S-70 Sikorsky helikopterlerin metal yorgunu ve uçuş saatlerini
doldurmuş olmaları ve ek olarak helikopter sayısındaki yetersizlikle birlikte mevcut taşıma kapasitelerinin aşılarak kullanılması felaketlere davetiye çıkarmaktadır" sözleri ateşledi. Genelkurmay Başkanlığı düşen Sikorsky'nin 2000 yılında üretildiğini açıkladı. Kara Kuvvetleri'nin 60, Deniz Kuvvetleri'nin 24, Jandarma'nın 25 ve Özel Kuvvetler Komutanlığı'nın 10 adet olmak üzere TSK'nın toplam 119 adet Sikorsky S-70 tipi helikopteri bulunuyor. En eskisi 20 yaşında olan helikopterlerde metal yorgunluğu iddiası doğru mu?
'Bütün parçalar kompozit, metal yorgunluğu olmaz'
Savunma ve Havacılık Dergisi Yayın Yönetmeni Hakkı ARIS:
SIKORSKY helikopterlerini gövde parçlarının çoğu kompozit malzeme. O nedenle metal yorgunluğu söz konusu olamaz. Hava platformları çok uzun ömürlü olarak tasarlanır. Gerekli bakım ve onarımları yaptığınız müddetçe uçar. Örneğin Boeing 747 uçakları 1960'larda tasarlandı. 30 yıldır uçan Boeing-747'ler var. TSK'nın envanterine katmayı planladığı dev Chinook nakliye helikopterleri 40-50 yaşına geldi. Hâlâ uçan 50 yaşında C-47 Dakota uçakları var. Yine TSK'nın kullanmakta olduğu C-130 nakliye uçakları 50 yaşında. Önceki Sikorsky kazalarının gerekçeleri farklı olabilir, ama bu son olayın kötü hava koşullarından ve pilotun sis nedeniyle iniş bölgesini görememesinden kaynaklandığı anlaşılıyor.
'Uçuşlar günde 3 sorti ve 5 saati geçmemeli'
Emekli Pilot Korgeneral Erdoğan KARAKUŞ:
SIKORSKYLER çok yeni helikopterler, bundan dolayı bir metal yorgunluğundan bahsedemeyiz. Ancak teröre karşı mücadele kapsamında bölgede kara ve hava unsurlarının yoğunluğu ile bunlar arasında emir ve idari komuta zinciri dikkate alındığında personelin çok ciddi saatler uçuş yaptığını söylemek mümkündür. Pilotlar için belirli uçuş kıstası vardır. Günde 3 sorti ve toplam 5 saati geçmeyecek şekilde planlama yapılır. Bunu aştıklarını zannetmiyorum, ama arkadaşları çatışmada olduğu için büyük arzuyla uçuş yapıyorlar ve tabiatıyla yoruluyorlar.
'Kara aracı gibi değil, bin yıl uçabilir'
Emekli Jandarma Pilot Binbaşı Erol SOYSEVER:
O bölgede görev yapan ilk helikopter pilotlarından biriyim. Helikopter çok iyi bir hava aracıdır. İki motoru da stop etse, yumuşacık indirebilirsiniz. Arkadaki pervane bile çarpıp kırılsa, helikopteri indirmenin yolları vardır, öğretilir. Uçak ve helikopterler eski oldukları için düşmezler. Kara araçlarına göre yıpranma oranları oldukça düşüktür. Uçak ve helikopter parçaları, uçulan saat hesabına göre değiştirilir. Dolayısıyla tüm parçalar yenilenmiş olur. Eskirse koltuk yüzü eskir. Deyim yerindeyse, bunlar 'bin yıl' bile uçar. Yurtdışından getirilen helikopterler, fabrikasından yeni olarak alınıyor. Model eski de olsa, helikopterler yenidir. Pilotların 'yorgun' olduğunu da sanmıyorum. Biri yorgun olsa, diğeri yorgun değildir. Bu olayda ya sise girip kayalıkları göremeyip çarptılar ya da helikoptere aşağından ateş açıldı. Helikopter gürültülü olduğundan, ateş açıldığında pilotlar duyamamış olabilir. Kaza nedeni kaza kırım raporunda ortaya çıkar.
'Canları pahasına zorlamışlar'
Emekli Hava Pilot Tuğgeneral, eski MHP Milletvekili Kürşat ATILGAN:
HAVACILIKTA kurallar kesindir. Uçuş saati geçerse, helikoper uçurulmaz. Meteorolojik şartlar nedeniyle oluşmuş bir kaza. Pilotların şartları zorlamaması gerekir. Aldığım bilgilere göre o bölgede çatışma var. Terörle mücadelenin getirdiği şartlar nedeniyle de pilotlar fedakârlık yapıyor. Arkadaşları can derdinde ve onlara yardım etmek için her türlü şartları zorluyorlar. Olayın soruşturma boyutuyla çok ilgili değilim. Önemli olan kahraman evlatların hayatları pahasına arkadaşlarının yardımına koşacak istekte olmaları. Bu olay, terörle mücadeleyi yapan insanların morallerinin ne kadar yüksek olduğunu gösteriyor. Burada siyasilere düşen, bu kahramanların şevklerini kırmamak.
'Genelkurmay ciddi araştırma yapmalı'
MHP Gaziantep Milletvekili-TBMM Milli Savunma Komisyonu üyesi Edip Semih YALÇIN:
BİR siyasi parti genel başkanı böyle bir açıklama yapınca Genelkurmay'ın hemen alelacele cevap yetiştirmek yerine, bunu dikkate alarak teknik elemanlar vasıtasıyla ciddi bir araştırma yapıp kamuoyunun aydınlatılması daha isabetli olurdu. Genel Başkanımız Devlet Bahçeli'nin arzusu, eğer bir terör saldırısı sonucu değilse -ki Genelkurmay yok diyor-o zaman konunun teknik yönünün, metal yorgunluğu olup olmadığının, donanımlı teknik uzmanlar tarafından daha dikkatle araştırılmasıdır.
8 AYDA 4 SIKORSKY KAZASI: 35 ŞEHİT
SON 8 ay içerisinde Sikorsky tipi 4 helikopte düştü ve toplam 35 asker şehit oldu. TSK'ya ait Sikorsky helikopterleri 1990'lı yıllardan bugüne kadar toplam 17 kaza geçirdi, 87 asker şehit oldu, 53 asker yaralandı. Afganistan'da helikopterin üzerine düştüğü evde 4 sivil Afgan yaşamını yitirdi. Sikorsky kazalarının bilançosu şöyle:
10 AĞUSTOS 1993: Tunceli'de Jandarma Genel Komutanlığı'na ait askeri helikopter yüksek gerilim hattına çarparak düştü, 3 asker şehit oldu.
14 EYLÜL 1994: Tunceli'de düşen helikopterde 3 asker şehit oldu, 2 asker yaralandı.
12 OCAK 1995: Diyarbakır'in Hani İlçesi Gaztepe bölgesindeki operasyona giden Jandarma Komutanlığı'na ait helikopter zorunlu iniş yapmaya çalışırken düştü. 6 asker şehit oldu.
15 ŞUBAT 1996: Marmaris Aksaz Deniz Üssü liman sahasında taarruz eğitimi yapan SAT komandolarını taşıyan helikopter denize düştü. 5 komando şehit oldu,
9 komando yaralandı.
14 EYLÜL 1997: Van'ın Gevaş İlçesi'nde yüksek gerilim hattına çarpan helikopter düştü. 10 asker şehit oldu.
27 KASIM 1998: Hakkâri'de Sikorsky pilotu vuruldu ve helikopter sınır bölgesine düştü. 16 asker şehit oldu.
19 ŞUBAT 2004: Bingöl'ün Yedisu İlçesi yakınlarına düşen helikopterde 5 şehit.
23 TEMMUZ 2005: Çukurca'da arıza nedeniyle acil iniş yapan helikopterde 4 asker yaralandı.
15 EKİM 2008: Hakkâri'nin Kavaklı bölgesindeki operasyon sırasında düşen helikopterde 1 şehit, 15 asker yaralı.
28 MART 2009: Kahramanmaraş'ta BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu'nun helikopterini arayan helikopter iniş sırasında düştü. 12 asker kurtuldu.
23 MART 2010: Afganistan Vardak'taki üsse inerken güç kaybı yaşayan helikopterde 4 asker yaralandı.
10 HAZİRAN 2010: Tokat Şehitler Köyü yakınlarındaki Topçam Dağı'na çarpan helikopterde 3 asker şehit oldu.
16 MART 2012: Afganistan'ın başkenti Kâbil yakınlarında 12 asker şehit oldu,
4 sivil yaşamını yitirdi.
22 TEMMUZ 2012: Dağlıca yakınlarında düşen helikopterde 5 asker şehit oldu, 7 asker yaralandı
11 EKİM 2012: Diyarbakır Lice'de 1 asker şehit oldu, 7 asker yaralandı.
10 KASIM 2012: Siirt Pervari'de düşen helikopterde, 17 asker şehit oldu.
