Adalet ve Kalkınma Partisi ile Milliyetçi Hareket Partisi tarafından 26 Mayıs’ta TBMM’ye sunulan 40 maddelik “Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, Abdullah Güler Başkanlığında toplanan TBMM Adalet Komisyonu’nda, bazı maddelerde değişiklik yapılarak kabul edildi.
Adalet Komisyonu toplantısına TGK Genel Başkanı Nuri Kolaylı’nın yanı sıra Basın İlan Kurumu Anadolu Gazete Sahipleri Temsilcisi Mustafa Arslan ve TGK Genel Koordinatörü Sinan Tunç da katıldı.
Adalet Komisyonu’ndaki görüşmeleri değerlendiren Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu Genel Başkanı Nuri Kolaylı, Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni görüşen TBMM Adalet Komisyonu’nun, bazı maddelerde düzenleme yapsa da, Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu’nun değişiklik taleplerinin önemli bir kısmının göz ardı ettiğini söyledi.
Adalet Komisyonu’ndan geçen kanun teklifinin TBMM Genel Kurulu’nda da aynı şekliyle kabul edilmesi halinde Anadolu’da yayın yapan gazetelerin kapanma noktasına geleceğine vurgulayan Kolaylı, yerel gazetelerin feda edilmemesini istedi.
Kolaylı, Türkiye genelinde örgütlü 9 gazeteciler federasyonu ile bu federasyonlara üye ve temsil yetkisi veren toplam 86 gazeteciler cemiyeti ile basın meslek örgütünün üye olduğu Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu’nca hazırlanan raporun birçok maddesinin, Adalet Komisyonu’nca dikkate alınmamasının üzücü olduğunu söyledi. Nuri Kolaylı,“Yoğun çabalarımız bir ölçüde yararlı olsa da, istediğimiz sonuçlara henüz tam anlamıyla ulaşamadık. Şimdi gözümüz TBMM Genel Kurulu’nda. Umuyoruz TBMM Genel Kurulu önerilerimizi dikkate alır ve yerel gazeteler kapanmanın eşiğine gelmez. Yaptığımız görüşmeler, görüşlerimizin dikkate alınacağı yönünde olsa da, TBMM Genel Kuruluna kadar yerel gazetecilerin rahat uyku uyuyamayacağına dikkat çekmek istiyorum. Basın İlan Kurumu mevzuatı ile ilgili bölümü, BİK Anadolu Gazete Sahipleri Temsilcisi Mustafa Arslan’ın katkılarıyla hazırlanan raporda yer alan öneriler, basın özgürlüğü, basın çalışanlarının özlük hakları ve yerel gazeteler açısından büyük önem taşıyor. Adalet Komisyonu’ndan geçen Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun Teklifi, Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu olarak defalarca dile getirdiğimiz sorunlardan bazılarına çözüm getirse de, beklentilerimizi tam olarak karşılamamaktadır” diye konuştu.
Açıklamasında yasa teklifinin olumlu ve olumsuz yanlarına vurgu yapan TGK Genel Başkanı Nuri Kolaylı şunları söyledi:
“İnternet Yasası kapsamında beklediğimiz bazı yasal düzenlemelerin kanun teklifinde yer alması, bu mecrada görev yapan meslektaşlarımızın gazeteci sayılacak olması sevindiricidir. Ancak, meslektaşlarımızı zor durumda bırakma ihtimali olan; “Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” başlıklı yeni bir suç oluşturulması, bizleri endişelendirmektedir. Yoruma açık olan bu düzenleme, somut olmayan gerekçelerle gazetecilerin cezalandırılmalarının yolunu açabilecektir. Bu konuda Adalet Komisyonu üyelerini detaylı olarak bilgilendirdik. Meslektaşlarımızın haber kaynağını açıklamak zorunda kalmamalarına yönelik değişiklik yapılması sevindiricidir. Ancak, 29. maddenin üzerinde daha detaylı çalışılması gerektiğini düşünüyoruz. Basının sansürlenerek değil, özgürleşerek topluma ve demokrasiye katkı sağlayabileceğini tekrar hatırlatmak istiyorum.”
Kolaylı, diğer maddelere ilişkin çekince ve önerilerini şöyle sıraladı:
“Öncelikle, basın sektöründe fikir işçisi olarak çalışan meslektaşlarımızın yıpranma hakkından yararlanabilmesi için, Basın Kartı şartının kaldırılarak 5953 sayılı yasaya tabi olmalarının yeterli sayılmasını öneriyoruz. 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’un ilgili maddesi, “Bu Kanunun şümulüne giren fikir ve sanat işlerinde ücret karşılığı çalışanlara gazeteci denir” diyor. Bu tarif kapsamında görev yapan meslektaşlarımızın yıpranma hakkından yararlanmasını, meslektaşlarımız adına talep ediyoruz.
Yine teklifin 14. Maddesine göre Basın Kartları Komisyonu’nun 9 üyesinden 5’i İletişim Başkanlığınca atanmaktadır. Komisyonun geniş katılımlı olarak meslek örgütlerinin temsilcilerinden oluşmasını öneriyoruz.
Teklifin 16. Maddesine göre Basın Kartı’nın Basın Ahlak Esaslarına göre iptal edilip, 5 yıl süreyle verilmemesi kesinlikle kabul edilemez bir düzenlemedir. Madde tümüyle kaldırılmalıdır.
Yine kanun teklifinde yer alan 25. maddedeki “gazete veya internet haber sitesi” bölümünün, “gazete ve internet haber sitesi” olarak değiştirilmesini öneriyoruz. Ayrıca, “Toplam muhammen bedeli beş yüz bin Türk Lirasının altında” ibaresinin, “Toplam muhammen bedeli elli bin Türk Lirasının altında” şeklinde değiştirilmesi, daha hakkaniyetli olacaktır.27. maddedeki talebimiz ise, “gazetelerin en az ikisinde ve internet haber sitesinde” olarak düzenlenmesidir. ”
Adalet Komisyonu’ndan geçen Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun Teklifi’ne ilişkin bilgi veren Basın İlan Kurumu Anadolu Gazete Sahipleri Temsilcisi Mustafa Arslan da, görüşlerini şöyle açıkladı;
“İnternet alanının ‘bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler!’ yaklaşımından uzaklaşılarak düzenlenip denetlenmesi ve desteklenmesi önemli bir gelişmedir. Radyo ve televizyonların da desteklenmesine dönük adım atılmasını da beklemekteyiz. Ne var ki internet alanına destek verirken, yazılı basını dolayısı ile kamu menfaati olan koskoca bir alanı yok edecek bir süreçle karşı karşıya bulunmaktayız.
Tarımsal destekler, sanayi tesisleri ile istihdamı artırıcı teşvikler ne için yapılıyorsa çok daha fazlası yazılı basınımız özellikle Anadolu Basını için söz konusu olmalıdır. Zira en kayıtlı sektör olarak, alınan resmi ilan gelirlerinin daha fazlası kamuya geri döndürülmekte, haberleşme Anayasal görevi ile birlikte, katma değer üretilmekte, istihdam oluşturulmaktadır.
Özellikle 25, 27ve 28. Maddelerde gerekçeleri ile arz ettiğimiz değişikliklerin yapılmaması gazete kapanmalarına yol açacaktır. Bu durumdan en çok demokrasimiz zarar görecek. Yerel siyaset ve sivil toplum önemli bir çözüm ortağını kaybedecektir. İnanıyoruz ki Genel Kurul’da gerekli müdahaleler yapılacak ve sektörümüz, siyaset, sivil toplum, iş dünyası ve nihayet tüm toplum kesimleri kayıp yaşamayacaktır.”
Yasa teklifinin ilk imza sahibi olan Milletvekilleri Fethi Yıldız ve Ahmet Özdemir’in de katıldığı Abdullah Güler Başkanlığındaki TBMM Adalet Komisyonu, yapılan değişikliklerin ardından teklifi TBMM’ye sunacak. TBMM Adalet Komisyonu şu milletvekillerinden oluşuyor;
Muhabir
