4'üncü Yargı Paketi, TBMM Adalet Komisyonu tarafından onaylandı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Adalet Komisyonu'nun Meclis'teki görüşmeleri sona erdi.
Kamuoyunda 4. Yargı Paketi olarak bilinen Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi için görüşen komisyon, paketin tümü için görüşmeleri sonuca bağladı.
YARGI PAKETİ KABUL EDİLDİ
4. Yargı Paketi, Adalet Komisyonu tarafından kabul edildi.
Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin içeriğinde, adli kontrol yükümlülüğüne ve tanığın zorla getirilmesi hakkında düzenlemeler yapıldı.
4. YARGI PAKETİ İÇERİĞİ
32 maddeden oluşan dördüncü yargı paketi 7 kanunda düzenleme öngörüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın daha önce yaptığı bir konuşmada, "İdari yargıda vatandaşın işini kolaylaştıran, ceza yargılamasında güvenceleri artıran çok önemli yenilikler getirilmektedir" dediği paketin bazı başlıkları şöyle;
-Eşe karşı işlenen "kasten öldürme", "kasten yaralama", "eziyet" ve "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçlarında kabul edilen cezayı artırıcı nedenler, boşanmış eşi de kapsayacak
-Katalog suçlarda bir kişinin tutuklanabilmesi, kuvvetli suç şüphesinin somut delillere dayanmasına bağlı hale getirilecek
-İdari yargı mercilerince verilen nihai kararlar, gerekçesiyle birlikte en geç 30 gün içinde yazılacak
-İfadesi alınmak amacıyla düzenlenen yakalama emri üzerine mesai saatleri dışında yakalanan ve belirlenen tarihte yargı merci önünde hazır bulunmayı taahhüt eden kişi, Cumhuriyet savcısının emri doğrultusunda serbest bırakılabilecek
-Konutu terk etmeme yükümlülüğü altında geçen her iki gün, cezanın mahsubunda bir gün olarak dikkate alınacak
-Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi halinde olduğu gibi beraat kararı verilmesi halinde de tespit veya dinlemeye ilişkin kayıtlar, hakim denetimi altında yok edilecek
-Seri muhakeme usulünde yaptırımın belirlenmesi bakımından koşulları bulunması halinde zincirleme suça ilişkin hükümler uygulanabilecek
-Hakim adayları ile avukat stajyerlerine Anayasa Mahkemesinde staj yapma imkanı getirilecek
Kamuoyunda 4. Yargı Paketi olarak bilinen teklifle, idari başvurulara yanıtlama süresi 60 günden 30 güne, yanıt verme süresinin azaltılmasına bağlı olarak kesin olmayan yanıtlar için planlanan bekleme süresi ise 6 aydan 4 aya düşecek. Böylece kişilerin hukuki durumları hemen belirgin olacak ve mahkemeye erişim hakkı güçlendirilmiş olacak.
İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda yapılacak değişiklikle, üst makamın veya üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamın yanıt verme süresi 60 günden 30 güne düşecek.
İdari eylemler sebebi ile dava açılmadan önce idareye yapılan zorunlu başvurularla alakalı idareye tanınan 60 günlük cevap verme zamanı da 30 güne indirilecek.
Yargılama süresinde meydana gelen gecikmelere engel olmak için ve makul sürede yargılanma hakkı ile hak arama hürriyetinin daha etkin korunması için idari yargı mercilerince verilen nihai kararlar, gerekçesiyle birlikte en geç 30 gün içinde yazılacak.
Düzenlemenin yasalaşarak yürürlüğe girmesinden önce yapılmış idari başvurular açısından, idarenin cevap verme zamanı 60 gün, kesin olmayan cevaplar için öngörülen bekleme süresi ise 6 ay olarak uygulanılacak.
Boşandığı eşi de kapsayacak.
Kadına karşı şiddet eylemleriyle daha etkin mücadele edilmesi ve caydırıcılığın sağlanması amacıyla, eşe karşı işlenen "kasten öldürme", "kasten yaralama", "eziyet" ve "kişiyi özgürlüklerinden yoksun kılma" suçlarında kabul edilen cezayı artıracak sebepler, boşandığı eşi de kapsayacak.
TANIĞIN ZORLA GETİRİLMESİ
Teklifle, usulüne uygun biçimde çağrılıp da mazeret bildirmeden gelmeyen tanıklar hakkında verilen zorla getirme kararlarının bildirilmesine ilişkin ilave bir usul getiriliyor. Böylece, teknolojik gelişmelerle beraber yargısal etkinlik ve verimliliğin artırılması amacı ile mevcut usule ek olarak zorla getirme hükmü; telefon, telgraf, faks, elektronik posta gibi iletişim bilgilerinin dosyada bulunması halinde bu araçlardan faydalanmak suretiyle de tanığa bildirilecek.
İfadesi alınmak amacıyla düzenlenen yakalama emri üzerine mesai saatleri dışında yakalanan ve belirlenen tarihte yargı merci önünde hazır bulunmayı taahhüt eden kişi, Cumhuriyet savcısının emri doğrultusunda serbest bırakılabilecek. Taahhüdünü yerine getirmeyen kişiye, yakalama emrinin düzenlendiği yer Cumhuriyet savcısı tarafından bin lira idari para cezası verilecek.
Katalog suçlarda bir kişinin tutuklanması için, kuvvetli suç şüphesinin somut kanıtlara dayanmasına bağlı hale getirilecek.
Konutu terk etmeme yükümlülüğü, şahsi hürriyeti sınırlama sebebi sayılarak, bu yükümlülük altında geçen her iki günün, cezanın mahsubunda bir gün olarak dikkate alınacağı hükme bağlanıyor.
ADLİ KONTROL YÜKÜMLÜLÜĞÜ SÜRESİZ OLMAYACAK
Düzenlemeyle, gerek soruşturma gerekse kovuşturma evresinde adli kontrol yükümlülüğünün devamının gerekip gerekmeyeceği hususunun yargı mercilerince belirli aralıklarla incelenmesi zorunlu hale getirilecek.
Adli kontrol süresi, ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerde en çok 2 yıl olup, bu süre, zorunlu hallerde gerekçesi gösterilerek 1 yıl daha uzatılabilecek. Ağır ceza mahkemesinin görevine giren işlerde ise adli kontrol süresi en çok 3 yıl olup, bu süre, zorunlu hallerde gerekçesi gösterilerek uzatılabilecek.
Ancak uzatma süresi, toplam 3 yılı, Türk Ceza Kanunu'nun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlarda 4 yılı geçemeyecek.
İddianameye ilişkin bilgiler ve duruşma tarihi; telefon, telgraf, faks, elektronik posta gibi iletişim bilgilerinin dosyada bulunması halinde bu araçlardan yararlanılmak suretiyle de bildirilecek.
Mahkemece tespit edilen eksiklikler, Cumhuriyet savcısı tarafından tamamlandıktan sonra talep yazısı yeniden düzenlenerek mahkemeye gönderilebilecek.
Duruşma günü belirlendikten sonra basit yargılama usulü uygulanamayacak.
İtirazı incelemeye yetkili mercilerin farklı olduğu hallerde, itirazların gecikmeksizin incelenmesi için karara itiraz edilen sulh ceza hakimliği tarafından gerekli tedbirler alınacak. Hakim adayları ile avukat stajyerlerine Anayasa Mahkemesinde staj yapma imkanı getirilecek.
Kanun teklifinin genel gerekçesinde, Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında önemli reformların hayata geçirilerek, ifade özgürlüğünün güçlendirildiği, hak arama yollarının genişletildiği, soruşturma evresinde tutuklama süresinin sınırlandırıldığı ve seri muhakeme, basit yargılama, e-duruşma gibi yeni ve etkili usullerin ihdas edildiği belirtildi.
Şüpheli ve sanık haklarının yanında mağdur haklarını da güçlendiren önemli düzenlemelerin yapıldığına işaret edilen gerekçede, şunlar kaydedildi:
"Kuşkusuz, bundan sonraki süreçte Yargı Reformu Strateji Belgesi'nde gösterilen amaç ve hedeflerin yanı sıra İnsan Hakları Eylem Planı'nda belirtilen amaç ve hedefler doğrultusunda da faaliyetler yürütülecek, bu belge ve plan, yol haritası olarak birlikte esas alınacaktır. İnsan Hakları Eylem Planı'nın açıklanmasından sonra hazırlanan bu teklifle, yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının güçlendirilmesi, hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflığın geliştirilmesi, kişinin maddi ve manevi bütünlüğü, özgürlük ve güvenliği ile özel hayatının korunmasında daha etkin adımlar atılması ve insan hakları konusunda üst düzey idari ve toplumsal farkındalığın artırılması amaçlarına yönelik olarak öncelikli faaliyetlerin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Teklif, Yargı Reformu Strateji Belgesi ile İnsan Hakları Eylem Planı kapsamında belirlenen amaçların gerçekleştirilmesini hedeflemektedir
Güncelleme Tarihi: 24 Haziran 2021, 18:17
